راه های تازه در معماری

معماری مدرن ایران

معماری مدرن ایران که از دوره قاجار آغاز شده بود، در دوره پلوی به شکوفایی رسید. معمار تاثیر گذار ایرانی هوشنگ سیحون که در مدرسه ملی هنرهای زیبای فرانسه تحصیل کرده بود یکی از شاخص ترین معماران ایرانی است.

او با آمیختن دانش و درک عمیق خود از معماری سنتی ایران و بهره گیری از مصالح و شیوه های مدرن معماری، توانست تحولی در معماری ایران ایجاد کند.

آرامگاه ابو علی سینا در همدان، آرامگاه خیام در نیشابور که در باغی بنا شده و سیحون در آن ظرافت و لطف هنری و ریاضیات را با هم آمیخته از حمله آثار درخشان او هستند.

اما اهمیت سیحون فقط در طراحی های شگفت انگیز او نیست. او نسلی از معماران زبده ایرانی را تربیت کرده است. حسین امانت یکی از شاگردان سیحون، طراح برج مشهور آزادی است.

این بنا که نماد شهر تهران است، 63 متر ارتفاع و نمایی تشکیل شده از شش هزار قطعه سنگ سفید و کاشی فیروزه ای دارد، رسمی بندی ها و مقرنس کاری های قوس میانی بنا با الهام از مساجد ایرانی طراحی شده است.

رنزو پیانو

رنزو پیانو معمار و مهندس ایتالیایی است که در سال 2006 نامش به عنوان یکی از صد شخصیت تاثیرگذار قرن در مجله تایم آمد. او مانند همراهی همیشگی نزد لویی کان در فیلادلفیا کار می کرد، همراه با ریچارد راجرز در ساخت مرکز پمپید و ماهمت داشت و با پتر رایس پیش از تاسیس شرکت مستقلش در 1981 همکاری کرده بود.

سوابق کاری پیانو در زمینه شیوه کار مصالح و فنون معمارانه بسیار متنوع است اما دو نکته همیشه برایش پررنگ بوده است، قابل سکونت و پایداری.

مجموعه منیل در هیوستون، ساختمانی کم ارتفاع است که از بلوک هایی بتنی که مفصل بندی شده و با فولاد تقویت شده اند تشکیل شده اند. تشکیل شده است.

زها حدید

معمار و نظریه پرداز عراقی – بریتانیایی، زها حدید به طراحی های قوس دار و استفاده خلاقانه از مصالح در ساختمان هایش معروف بود. ساختمان های او با ایده های فضایی نامنتظر و هندسه پاره پاره، زوایا و دورنماهایی نامتقارن و نامعمول را به یکدیگر می پیوستند.

زها حدید به عنوان نخستین دریافت کننده زن بسیاری از جوایز جهانی، چراغی تازه در راه معماری زنان افروخت. در میان آثار درخشان او یکی ایستگته آتشنشانی ویترا در اوایل ام راین آلمان است که با زاوایای تیز صفحات بتنی اش احساس بحران و فویت را در بیننده بیدار می کند.

هرتزوگ و د مرون

شرکت معروف هرتزوگ و د مرون را ژاک هرتزوگ و پیر د مرون در بازل بنیان گذاشتند. آن ها به سبب طراحی های خلاقانه استفاده از فنون و مصالح جدید و تفاسیر تازه ای که از معماری به دست دادند، زبانزد شدند.

پس از آنکه نیروگاه برق لندن در سال 2000 به موزه هنر معاصر لندن تبدیل شد، انها در سال 2016 ساختمان جدیدی در همسایگی آن ساختند.

معماری این ساختمان با بخش افزوده مرکز هنری واکر در منیاپلیس مینه سوتا پهلو می زند. در سال 2004 ۀن ها ساختمان فروم را در بارسلونا با نقشه سه گوش ساختند. استادیوم آلیانز آرنا در مونیخ از دیگر ساخته های این شرکت با پوششی از پلاستیک سفید پوشانده شده که میتواند با جلوه های نور به رنگ های متنوع درآید.

تغییر کاربری خلاقانه

موزه تیت لندن یکی از بهترین نمونه های تغییر کاربردی خلاقانه یا حفاظت ابنیه و بهره وری دوباره انطباقی است؛ نیروگاه برقی که در سال 1891 ساخته شده بود.

یک سده بعد بلااستفاده ماند و قرار بود تخریب شود، تا اینکه نویسنده و مورخ معماری گون استمپ پیشنهادی برای حفظ بنا ارائه کرد.

امروزه تغییر کاربردی ساختمان های قدیمی و در آستانه تخریبی که کاربردی پیشین خود را از دست داده اند، در سراسر جهان، به طور فزاینده ای با بهره گیری از روش ها و مصالح نوین انجام میگیرد.

این کار هرچند اغلب مقرون به صرفه تر از تخریب و ساخت بنایی تازه نیست، میراث گذشتگان را زنده نگه میدارد. نیروگاه برقی که در بالتیمور متروگه شده بود و از 1973 تعطیل بود امروزه تبدیل به مجموعه ای شامل بازار، رستوران و دفاتر اداری شده است.

زیست تقلید یا بیومیمتیک

اصطلاح زیست تقلید به معنی مطالعه ساختارهای زیست شناختی، فرآیندها و رفتارهای آنها و در نهایت اعمال آن در رشته های مختلف مانند طراحی محصولات و مهندسی سازه است.

مشاهده و تامل در چگونگی انطباق موجودات طبیعی با محیط زیستشناسان می تواند به طراحی های کارآمد و پایدار کمک کند، مثلا اگر طبیعت طی میلیون ها سال، صورتی را برای چیزی برگزیده یا سنگی را به شکلی تراشیده حتما خوب بوده است.

طراحی های موجود در طبیعت همیشه الهام بخش معماران بوده است، مانند طاق بادزنی که از سده های میانه تا ساگرادا فامیلیا با الهام از سایبان درختان در کلیساها استفاده شده است.

طرح ادن در کورنوال از حباب صابون و گرده افشانی الهام گرفته است و برج فاستر گرکین در لندن از پوسته شش ضلعی اسفنج های دریایی.

در زیمباوه هم مرکز ایست گیت اثر مایک پیرس به جای استفاده از سامانه های رایج تهویه مطبوع از سامانه تنظیم طبیعی دما در لانه های موریانه ها تقلید کرد.

سانتیاگو کالاتراوا

مهندس سازه و مجسمه ساز اسپانیایی، سانتیاگو کالاتراوا با طراحی پل ها و ایستگاه های قطار وضعیت مهندسی عمران را در کشور ارتقا داد.

طراحی های برج مخابراتی مونجوییک در بارسلونا که در سال 1991 در محوطه المپیک ساخته شد، نگارخانه آلن لامبرت در تورنتو و طراحی شگفت انگیز او در شهر هنرها و علوم در والنسیا تحسین همگان را برانگیخت.

کالتراوا با استفاده از فناوری های جدید طرح هایی بر مبنای صورت های طبیعت خلق کرد. ایستگاه قطار قطار اشتادلهوفن در زوریخ یکی از بدیع ترین آثار اوست.

بخشی از ساختمان موزه هنر میلواکی از دیگر آثار او پرنده ای در حال پرواز را تداعی می کند و سایبان متحرک آفتاب است. یکی از مشهورترین آثار او برج پیچنده در مالموی سوئد است.

معماری بومی جدید

در سده نوزدهم نظریه معماری بومی برای توصیف ساختمان هایی که با کاربری جدید اما با مصالح و نیروی کار بومی ساخته می شدند، مطرح شد.

یک سده بعد معماری بومی جدید به تفسیر دوباره شکل ها مصالح و فنون سنتی متناسب با ذائقه و فرهنگ بومی روی آورد تا حدودی برای تحقق بیان شخصی در طراحی و مهم تر از آن برای اجتناب از زیان های آنچه جهانی شدن نامیده می شود.

معماری پویا یا متحرک

در حالی که برج اداره پست بریتانیا نخستین طبقه گردان جهان بود نخستین ساختمان چند طبقه کاملا گردان جهان به نام سوییت ولارد در پانزده طبقه در پارانای برزیل ساخته شد.

این ساختمان که در سال 2001 گشایش یافت، برونکو دو فرانکو طراحی کرده است. هر یک از طبقات در دو ورقه شیشه یا ته رنگ نقره ای، طلایی و آبی پوشانده شده است که هنگام چرخش به جهت عکس اثری رنگین و تماشایی ایجاد می کند.

هر طبقه در یک ساعت 360 درجه می چرخد. بر اساس این فناوری برجی به نام برج پویا یا برج داوینچی توسط طراحی به نام دیوید فیشر طراحی شد که هنوز ساخته نشده است.

این برج که قرار است 420 متر باشد هشتاد طبقه خواهد بود این برج در صورت ساخته شدن نخستین آسمان خراشی خواهد بود که 90 درصد بخش های آن پیش ساخته و تنها هسته اصلی برج در مکان برج ساخته می شود.

همچنین بناست این ساختمان از انرژی های خورشیدی و بادی برای تامین انرژی خود و ساختمان های مجاورش استفاده کند.